Oefeningen met aquarel, deel 5

Ik ben weer verder gegaan met de oefeningen met aquarelverf. Er zijn allerlei verschillende soorten materialen en gereedschappen waarmee je kan werken. Allerlei soorten penselen, de natuurlijke spons die ik eerder heb gebruikt, huis-tuin-en-keukenspullen zoals papieren zakdoekjes en folie. Maar ook verschillende soorten papier waar je op kan schilderen. Deze keer ben ik voor het eerst aan de slag gegaan met ruw papier.

Je hebt verschillende soorten papier qua grofheid. Tot nu toe gebruikte ik iedere keer mat papier, grain fin. Dat zit tussen glad en grof papier in. Een aantal weken geleden heb ik grof papier gekocht. Op de verpakking staat het aangegeven als Rau, grain torchon of torchon. Bij het uitpakken zie je meteen dat de poriën groter zijn dan bij mat papier. En een van de oefeningen deze keer heeft als doel om te kijken hoe je dat kan gebruiken bij het behalen van een bepaald effect op het papier.

Voldoende water en verfpigment

Ook deze keer bevestig ik het papier op een plank met schilderstape. Let er op dat je het langs alle kanten over de volle lengte en breedte vastplakt. Het papier gaat bobbelen en door het goed vast te plakken met schilderstape zorg je er voor dat het weer mooi strak wordt getrokken, en deze tape kan je later eenvoudig verwijderen zonder het papier te beschadigen.

Vervolgens meng ik een aantal kleuren door elkaar heen en dan is het de bedoeling dat je die mengkleur met een plat penseel droog op het papier aanbrengt. De truc is dat je de verf zo aanbrengt dat het op de randen van de poriën terecht komt, maar niet in de poriën. Dus in één keer over het papier heen, met zo min mogelijk water zodat het niet gaat vloeien. Maar tegelijk met voldoende water en pigment om de kleur goed op papier te krijgen. Als het goed gaat krijg je het effect van een glinstering op het water.

Het vergt natuurlijk veel oefening om het goed onder de knie te krijgen, maar op een paar plekken op het oefenvel kan je het bedoelde effect al zien.

Weken van het ruwe papier

Bij de tweede oefening heb ik het papier eerst 15 minuten laten weken in een bak met water. Dit heb ik ook al een keer gedaan bij het mat papier. Na die 15 minuten heb ik het papier meteen op een plankje bevestigd en heb ik eerst met een breed rond penseel de kleur citroengeel op het papier aangebracht. Omdat het papier goed nat is vloeit de verf mooi uit.

Vervolgens heb ik kraplak donker eroverheen geschilderd, en ultramarijn. Omdat het papier heeft liggen weken in het water mengen in deze fase de verfpigmenten op het papier. En de bedoeling van deze oefening is om te kijken hoe je op die manier een landschap kan opbouwen.

Volgende keer

De komende weken ga ik sowieso verder met de oefeningen. De eerstvolgende oefening gaat over het tekenen met een penseel.

Ook heb ik dit weekend speciaal illustratiepapier gekocht. Dat is glad papier waarop je kan tekenen met bijvoorbeeld inkt, potlood en houtskool, maar ook kan schilderen met aquarelverf en gouache. Dit heb ik gekocht voor een nieuw project waar ik in een volgende blog meer over ga vertellen.

Oefeningen met aquarel, deel 4

Ik ben weer verder gegaan met het oefenen met aquarelverf. En deze keer heb ik een landschap gemaakt. Hoe je door meer of minder water te gebruiken in verhouding met de verf een landschap kan schilderen.

Een aantal weken geleden ben ik begonnen met de oefeningen uit een boek over de algemene technieken op het gebied van aquarel. Een van de eerste oefeningen was het invullen van een achtergrond met een egale kleur. Daarvoor is het belangrijk dat de penseelstreken iedere keer dezelfde kant op gaan. Bij die oefening kreeg ik de tonen van de streken nog niet allemaal gelijk. Het effect was gaaf, maar ik wilde het ook graag egaal kunnen maken. Nu ben ik er achter dat het handig is om het papier eerst vochtig te maken. Deze keer heb ik het met een natuurlijke spons gedaan, maar het kan ongetwijfeld ook door het eerst te weken in een bak met water. In een eerdere blog heb ik daar al over verteld.

Door het aquarelpapier eerst vochtig te maken en dan de verf aan te brengen gaat het mooi vloeien en krijg je dus een egaler effect.

En dan de verf die ik heb gebruikt. Helemaal bovenin zie je een blauwe kleur. Dat bestaat vooral uit ultramarijn, met daaraan toegevoegd wat kraplak donker en paynes grey. Daaronder heb ik de rest eerst ingevuld met Napelsgeel roodachtig. De horizon met bossages, de bomen op de voorgrond én de strook helemaal onderaan bestaan uit eerste een mengkleur van ultramarijn en kraplak donker. Daar heb ik vervolgens hier en daar paynes grey aan toegevoegd. Het leuke hierbij is dat het vloeien van de verf een belangrijke bijdrage levert aan het uiteindelijke eindresultaat.

Bij de bomen op de voorgrond heb ik bovendien eerst nog extra water toegevoegd op het aquarelpapier voordat ik met een penseelstreek de verf aanbracht, om ervoor te zorgen dat de verf extra ging vloeien en er de vorm van een boom zou gaan ontstaan.

Volgende keer

De volgende keer ga ik echt aan de slag met het ruwe aquarelpapier. En binnenkort ga ik ook nog een keer terug naar de winkel met schildersbenodigdheden in Den Haag voor maskeervloeistof. De komende weken wil ik ook daar mee aan de slag gaan en ik kijk er naar uit om te gaan tekenen met aquarelverf.

Tot de volgende blog!

Oefeningen met aquarel, deel 3

Deze weken ben ik met oefeningen uit een boekje de algemene technieken van aquarel aan het leren. In een serie blogs kan je mij hierbij volgen. Deze week ben ik verder gegaan met de nat-in-nattechniek.

Vorige week ben ik al even aan de slag gegaan met deze techniek. Bij deze techniek ben je bezig met de vochtigheid van het papier en van de verf. Door meer water toe te voegen aan het papier en de verf zorg je er voor dat de verf meer vervloeit. Bij de twee oefeningen die ik vandaag heb gedaan heb ik gemerkt wat het effect is als je te weinig of te veel water gebruikt. En welke techniek je het beste kan gebruiken bij het bevochten van het papier.

Bij de eerste oefening heb ik het papier vochtig gemaakt met de natuurlijke spons. Vervolgens heb ik twee kleuren aangebracht, met een strook leeg wit papier er tussen. Zodat de kleurvlakken elkaar niet raken. Het idee is dat je vervolgens een penseelstreek met alleen water neerzet tussen de twee kleuren in en dat de kleuren via die laag gaan vloeien. Bij de eerste oefening merkte ik dat het papier niet vochtig genoeg was want het vloeien vond niet of nauwelijks plaats.

En dan de tweede oefening. Achteraf bezien is het verstandig om het papier, zoals ik vorig week heb gedaan, zo’n 11 minuten te laten weken in een laagje water, vervolgens zo’n 6 minuten laten drogen en daarna aan de slag gaan. Deze keer besloot ik het met de spons extra nat te maken. Vervolgens heb ik de lucht eerst een kleur gegeven met Gele Oker en Indigo. Daarbij kwam er een klein plasje water op het papier te staan. Dat is niet de bedoeling en voorzichtig heb ik het met een papieren zakdoekje iets droger gemaakt.

Vervolgens heb ik een dikke laag indigo neergezet, een strookje leeg gelaten en een dikke laag Van Dijckbruin neergezet en daar tussen een extra penseelstreek met alleen water aangebracht en toen begonnen de verf inderdaad te vloeien. De onderste kleur is een mix van Sienna Naturel, Indigo en Van Dijckbruin. Het vloeien vond heftiger plaats dan bedoeld, maar ik denk dat als ik het papier vochtig maak door het eerst te laten weken, ik controle krijg over het effect.

Volgende keer

De volgende keer ga ik verder met deze techniek. Verder heb ik tot nu toe gewerkt met mat papier (grain fin). Je hebt glad papier, mat papier (iets grover qua structuur) en ruw papier (grof). Inmiddels heb ik in de winkel in Den Haag ruw papier gevonden en dat ga ik volgende keer uitproberen.

Oefeningen met aquarel, deel 2

Deze weken ben ik met oefeningen uit een boekje de algemene technieken van aquarel aan het leren. In een serie blogs kan je mij hierbij volgen. In dit deel ga ik verder aan de slag met het mengen van kleur én doe ik voor het eerst een oefening met de nat-in-nattechniek. Ga ik verder aan de slag met water.

Om te beginnen heb ik geoefend met het mengen van kleuren en het maken van overgangen.

In wit licht zit alle kleuren. Als wit licht op een tomaat terecht komt, dan absorbeert de tomaat alle kleuren behalve rood, die kleur wordt gereflecteerd, en dat rood zien wij dan weer als kleur van de tomaat. Bij verfpigmenten geldt hetzelfde principe. De reden waarom ik dit vertel, is dat dit gevolgen heeft voor het mengen van verf. Hoe meer pigmenten je door elkaar heen mengt, hoe meer kleuren er geabsorbeerd worden. Daardoor gaan de kleuren steeds meer van helder naar troebel. Uiteindelijk zal je uitkomen bij een zwart/bruine kleur. De regel is volgens mij dat je maximaal zo’n drie tot vier kleuren kan mengen.

Nat in nat

De vorige keer maakte ik het aquarelpapier dat ik gebruik (Grain Fin / Mat; 300 gsm) nat met behulp van een natuurlijke spons om het vervolgens met een plat penseel een zo egaal mogelijke achtergrond te geven.

Deze keer heb ik gebruikgemaakt van een oude fixeerbak die ik heb gevuld met een laagje water. Daar legde ik een vel aquarelpapier in en ik heb het zo’n 11 minuten in het water laten liggen. Het boekje geeft aan 10 á 15 minuten. Vervolgens heb ik het uit de bak gehaald en zo’n 6 minuten laten drogen. Daardoor is het papier iets minder nat tijdens het schilderen.

Vervolgens bracht ik eerst met het platte penseel een laag gele oker aan. Daarbij merk ik dat ik wel nog wil gaan oefenen bij het maken van een mooi egaal vlak, voor wanneer ik dat wil. Vervolgens mengde ik de kleuren indigo en paynesgrey met elkaar en terwijl de laag oker nog nat was heb ik deze mengkleur met een rond penseel nr 12 losjes en grillig met penseelstreken aangebracht. Daardoor begonnen de drie kleuren met elkaar te mengen op het papier en daarmee ontstond het onderstaande resultaat.

Volgende keer

De volgende keer ga ik verder met de nat-in-nattechniek en ga ik er een landschapje mee maken.

Oefeningen met aquarel, deel 1

Dit weekend ben ik begonnen met het volgen van de oefening uit een boekje over de algemene technieken bij het aquarelleren. Daarna heb ik boekjes dit specifiek in gaan op stillevens, bloemen en bloeiende planten. In een aantal blogs neem ik je mee in de resultaten van deze oefeningen.

Zoals je wellicht al mee heb gekregen heb ik een aantal weken geleden een set halve napjes van Van Gogh aquarelverf van Royal Talens bij elkaar verzameld. En ik had een penseel 3/0 aangeschaft voor aquarel. Alvast een eerste tip! Gebruik penselen die speciaal bedoeld zijn voor aquarel. Ik heb als test een goedkoop penseeltje voor olieverf gebruikt en waar hij perfect werkt bij olieverf lieten nu de eerste haartjes vrijwel meteen los. Let er dus goed op waar een penseel voor bedoeld is. En vraag er desnoods naar in de winkel.

Voor de opdrachten in het boekje over algemene technieken heb ik zaterdag een aantal extra penselen aangeschaft. Twee ronde penselen nummers 6 en 12 en een plat penseel nummer 12. Bij penselen geldt, hoe hoger het cijfer, des te breder het penseel. Over het waarom van deze verschillende penselen ga ik het hebben in de blogs. Daarnaast heb ik voor het eerst een natuurlijke spons gekocht. Als je gaat werken met een kunststofspons raakt het papier beschadigt en dat wil je niet.

Daarnaast gebruik ik een houten plankje bij het schilderen dat breder en langer is dan een A4. Om te voorkomen dat het papier gaat bobbelen plak ik het met schilderstape vast op de plank. Schrik niet als het papier gaat bobbelen tijdens het schilderen, zodra het droogt, trekt het weer keurige recht.

De eerste oefeningen

Bij de eerste oefeningen leer ik over de reactie van de verf op het water. Wat gebeurt er als je eerst een donkere streep van een kleur neerzet op papier en er vervolgens tegen de richting in met een penseel met schoon water overheen gaat. Dan krijg je een mooie lichte variant van de kleuren. Ook ik heb als beginner wit als pigment uitgekozen voor bij mijn set, maar met deze oefening leer ik hoe je een lichte kleur kan krijgen door alleen het gebruik van water en de lichte kleur van het papier.

Vervolgens ga je kijken wat er gebeurt als je een penseelstreek neerzet met alleen schoon water en daar dan weer verf mee in aanraking laat komen. Of wat als je een stip verf neerzet, op een kleine afstand een penseelstreek met water en die vervolgens aan elkaar verbindt. Dan krijg je allerlei verschillende effecten.

Bij een andere oefening plak ik een vel aquarelpapier vast op een plank. Op dit moment heb ik alleen mat papier om mee te kunnen oefenen. Dat zit tussen glad papier en grof papier in. Beide wil ik ook een keer uit gaan proberen. Vervolgens maak ik het papier nat met de natuurlijke spons en schoon water. Vervolgens breng ik met het platte penseel een kleur aan waarbij het de bedoeling is dat alle penseelstreken dezelfde kant op gaan. De bedoeling is dat je dan een mooie egale achtergrond krijgt. Ik heb twee verschillende kleuren uitgeprobeerd op één vel. En zoals je ziet, is het nog niet egaal, maar het effect vind ik hartstikke leuk.

Vervolg

Dit zijn de eerste uit een hele reeks aan oefeningen. En hoe verder ik kom, hoe meer ik ook wil gaan experimenten met de materialen en technieken. In de komende blogs ga ik onder meer oefenen met het maken van landschapjes. Tot de volgende keer!